Co to są rozstępy, jak się ich pozbyć i jak mieć gładką skórę?

Czyli wszystko co musisz wiedzieć o rozstępach w teorii, aby umieć się z nimi rozprawić w praktyce.

Od kilku lat sporo się pisze na temat rozstępów. Bardzo dobrze, że skóra na naszym całym ciele znalazła się w centrum zainteresowania specjalistów i kosmetyczek jak również nas samych. Skóra tak samo jak paznokcie, włosy czy usta zasługuje na uwagę, troskę i odpowiednią pielęgnację.

W dzisiejszym artykule bierzemy pod lupę rozstępy. Obalimy przy okazji kilka mitów jak się ich pozbyć, co pomaga, a co utrudnia walkę z tym problemem.

Czym są rozstępy?

Rozstępy to wrzecionowate pasma skórne występujące najczęściej na udach, pośladkach,  brzuchu, rękach, piersiach oraz na plecach. Powstają w miejscach, w których skóra narażona jest na rozciąganie. Kiedy dotykamy rozstępów naszymi palcami, możemy poczuć lekkie zagłębienie w kształcie grzbietu, wyczuwalne jest delikatne wcięcie na skórze. Te miejsca mogą być wysuszone i powodować swędzenie lub miejscowy dyskomfort. Zmiany dotykają zarówno kobiet jak i mężczyzn. Wiele czynników wpływa na to, kto i w jakim wieku cierpi na tę dolegliwość. Poniżej przedstawiamy główne przyczyny pojawiania się rozstępów.

Jak powstają rozstępy?

                  Rozstępy powstają w skórze właściwej, w środkowej warstwie tkanki, która pomaga skórze zachować swój kształt. Dopóki skóra właściwa jest mocna, możemy być pewni, że żadne rozstępy nie powstaną. W zdrowej skórze ta warstwa składa się z włókien kolagenu i elastyny. Włókna te tworzą sieci o układzie równoległym, prostopadłym i skośnym względem siebie. Są one sprężyste i wytrzymałe na rozciąganie. Włókna elastylowe tworzą wzmocnienie, pewnego rodzaju podporę dla włókien kolagenowych. Dotknięte zmianami zniekształcają się i z siatki formują się jedynie włókna równoległe do powierzchni. Stają się przy tym cienkie i delikatne. Włókna elastynowe nie są w stanie podpierać  włókien kolagenowych i stąd powstają zagłębienia w skórze, zwane rozstępami. Nazwa pochodzi właśnie od procesu rozstępowania się włókien kolagenowych i włókien elastyny. Należy również dodać, że miejscowy stan zapalny i lekki obrzęk występujący w skórze właściwej towarzyszy tym zmianom. Poniżej przedstawiamy najczęstsze przyczyny odpowiadające za powstanie rozstępów.

Ciąża

Kobiety w ciąży są największą grupą, której dotyka problem rozstępów. Szacunkowo przyjmuje się, że między 70 a 90% kobiet w trakcie lub po ciąży cierpi na tę dolegliwość. Ciążowe rozstępy, zwane również striae gravidarum, to specyficzna forma bliznowacenia skóry okolicy brzucha, spowodowana szybkim rozszerzaniem się macicy oraz nagłym przyrostem masy ciała w czasie ciąży. Wydaje się, że wiele dodatkowych czynników sprzyja pojawianiu się rozstępów. Jedno badanie przeprowadzone na 324 kobietach, przeprowadzone tuż po porodzie, wykazało, że takimi czynnikami są: młody wiek matki, wysoki wskaźnik masy ciała oraz przyrost masy ciała powyżej 15 kilogramów. Wiele kobiet doświadcza rozstępów podczas pierwszej ciąży. U prawie 45% procent kobiet rozwijają się one jeszcze przed 24 tygodniem. Zdarzają się rzadkie przypadki, w których rozstępy same znikają i stają się niezauważalne. Zwykle trwa to od 6 do 12 miesięcy po porodzie. Są też takie sytuacje, w których u kobiet podczas pierwszej ciąży pojawiają się zmiany, ale nie rozwijają się one w późniejszych ciążach.

Czynniki hormonalne

Oprócz ciąży do innych czynników hormonalnych powodujących tworzenie się rozstępów zaliczamy menopauzę, wiek dojrzewania nastolatków oraz przyjmowanie leków steroidowych. W tych trzech przypadkach zmiany hormonalne wpływają na rozrywanie się włókien kolagenowych.

Wzrost masy ciała w krótkim okresie czasu

Każdy nagły wzrost masy ciała jak również wszelkiego rodzaju wahania wagi to bezpośrednie przyczyny tworzenia się rozstępów. Dolegliwość ta obejmuje w takim samym stopniu osoby otyłe jak i chude. Dlatego tak ważne jest abyśmy utrzymywali stałą, zdrową wagę ciała.

Złe funkcjonowanie tkanki łącznej

Istnieją rzadkie choroby tkanki łącznej, takie jak zespół Marfana i zespół Cushinga, powodujące najróżniejsze zaburzenia w warstwach skóry, czego konsekwencją są rozstępy. Zespół Marfana może prowadzić do zmniejszenia elastyczności tkanki skórnej, a zespół Cushinga może kieruje organizm do wytwarzania zbyt dużej ilości hormonu, co powoduje szybki przyrost masy ciała i kruchość skóry.

Sportowcy, kulturyści

Uprawianie sportów takich jak na przykład kulturystyka lub podnoszenie ciężarów może powodować  szybki wzrost masy mięśniowej w barkach i ramionach. To z kolei może prowadzić do powstania rozstępów. Są sposoby, aby temu zapobiec, jeśli tylko uzbroisz się w cierpliwość na wyniki. Wiele programów treningowych ma na celu jak najszybsze przejście z punktu A do punktu B, niezależnie od tego, czy chodzi o utratę wagi, czy przyrost masy mięśniowej. Jednak, aby zapobiec rozstępom, należy wybrać rutynę, która promuje stały postęp. Powolny przyrost masy mięśniowej może ograniczyć ryzyko wystąpienia rozstępów.

Po operacji powiększenia piersi

W niektórych przypadkach może dojść do utworzenia się rozstępów po przejściu operacji powiększenia piersi. Jeśli po zabiegu pacjent nie zadba o odpowiednią profilaktykę nawilżania omawianego obszaru skóra straci elastyczność, w wyniku czego mogą zacząć się formować „podłużne blizny”.  Jednym z bardziej efektywnych działań okazało się wykonywanie masażu. Dzięki niemu dochodzi do pobudzenia krążenia w tkance piersi oraz stymulacji wzrostu komórek i tkanek. Najlepsze rezultaty obserwuje się przy powtarzaniu masażu codziennie.

Czynniki genetyczne

Jeśli cierpisz na tę dolegliwość, a żadna z powyższych sytuacji Cię nie dotyczy oznacza to, że niestety skłonność do powstawania rozstępów odziedziczyłaś po rodzicach lub dziadkach. W 2013 roku zostało przeprowadzone badanie z udziałem ponad 30 000 pacjentów europejskiego pochodzenia.  Odpowiedzieli oni na ankietę, z której wynikało, że około jedna trzecia to osoby mające rozstępy, natomiast reszta to osoby, które nie zgłosiły takich problemów. Analiza wykazała związek między rozstępami a wariantem w pobliżu genu ELN, który koduje białko elastynę. Wiadomo, że defekty w tym genie wpływają na integralność skóry. Badanie potwierdziło związek genetyki ze skłonnością do tworzenia się rozstępów.

Jakie są rodzaje rozstępów?

Zasadniczo wyróżniamy dwa typy rozstępów. Ich wygląd jest uzależniony od fazy rozwoju, w jakiej się znajdują:

• Faza zapalna, zwana też Striae rubrae, to tak zwane czerwone rozstępy. Mają one kolor sino - czerwony, czasami zakres waha się od różowego do fioletowo – czerwonego. Ta charakterystyczna barwa spowodowana jest zwiększonym przepływem krwi, wywołanym przez mediatory zapalne. Czerwone rozstępy są zazwyczaj łatwiejsze w leczeniu, bo naczynia krwionośne zazwyczaj dobrze reagują na leczenie. Skóra objęta zmianami jest obrzęknięta, ale gładka. Rozstępy znajdują się ponad powierzchnią skóry. Faza ta trwa od kilku miesięcy do dwóch lat.
• Faza zanikowa, bliznowacenia, inaczej zwana Striae albae, to białe rozstępy. Ta faza charakteryzuje się zaniknięciem rumieniowego wyglądu skóry, który zostaje zastąpiony przez perłową złamaną biel. Powierzchnia jest lekko zapadnięta i pomarszczona. Białe rozstępy są trudniejsze do usunięcia, ale nie jest to niemożliwe. Potrzeba niekiedy więcej czasu i bardziej zintensyfikowanych działań.